«Ռուսաստանի խորքին ամերիկյան հրթիռներով հարվածելու թույլտվությունն անխուսափելիորեն կհանգեցնի լրջագույն թեժացման, որը սպառնում է վերածվելու անհամեմատ ավելի լուրջ հետևանքի»,- ասել է Պետդումայի միջազգային գործերի կոմիտեի ղեկավար Լեոնիդ Սլուցկին։ Մեկ այլ ռուս պաշտոնյայի դիտարկմամբ՝ այդ թույլտվությունն աննախադեպ քայլ է, որը տանում է դեպի երրորդ համաշխարհային պատերազմ, սակայն Ռուսաստանի պատասխանը կլինի անհապաղ։               
 

Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին

Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին
06.03.2020 | 01:25
Պա­րոն Նա­վա­սար­դյան, Դուք նախ­կի­նում աշ­խա­տել եք դես­պան, այ­սինքն ինչ-որ տեղ, ինչ-որ ժա­մա­նակ ներ­կա­յաց­րել եք մեր նո­րան­կախ երկ­րի շա­հե­րը: Չեմ կաս­կա­ծում, որ Դուք այդ շա­հը միշտ ներ­կա­յաց­րել եք ըստ ար­ժան­վույն և չեմ կաս­կա­ծում երբևէ Ձեր դի­վա­նա­գի­տա­կան ու­նա­կու­թյուն­նե­րին: Ա­սեմ, որ չաշ­խա­տած տա­րի­նե­րին էլ դուք միշտ ար­ժա­նա­պատ­վո­րեն եք ներ­կա­յա­ցել հան­րու­թյա­նը ինչ­պես հե­ռուս­տաե­լույթ­նե­րում, այն­պես էլ տպա­գիր մա­մու­լում: Ին­չու՞ եմ գրում այս նա­մա­կը: Չեմ կա­րող չգ­րել, ո­րով­հետև այ­սօր մեր երկ­րի մտա­վո­րա­կա­նու­թյու­նը, ան­կեղծ ա­սած` նախ­կի­նում էլ, բա­ցա­ռու­թյամբ ո­րոշ ան­հատ­նե­րի, մի բան չի ե­ղել: Չեմ ցան­կա­նում հի­շել Լե­նի­նի խոս­քե­րը մտա­վո­րա­կա­նու­թյան հաս­ցեին, բայց մի բան հաս­տատ կա­րող եմ ա­սել, ե­թե մենք ու­նե­նա­յինք ար­ժա­նի մտա­վո­րա­կան­ներ և ոչ թե հար­մար­վող­նե­րի, քծ­նող­նե­րի պատ­կա­ռե­լի բա­նակ, այ­սօր կու­նե­նա­յինք բո­լո­րո­վին այլ Հա­յաս­տան:
Վեր­ջերս ԶԼՄ-նե­րում լայն քն­նարկ­ման ա­ռար­կա էր Մյուն­խե­նյան հան­դի­պու­մը: Բնա­կա­նա­բար կա­յին Փա­շի­նյա­նին պաշտ­պա­նող­նե­րի և դա­տա­փե­տող­նե­րի հոծ խմ­բեր: Ինչն էր ինձ հա­մար էա­կա­նը դրանց մեջ, երկ­կող­մա­նի օ­բյեկ­տիվ քն­նա­դա­տու­թյան դրա­կան և բա­ցա­սա­կան գնա­հա­տա­կան­նե­րի պա­կա­սը: Ինձ հա­մար էա­կան չէին շատ հոդ­վա­ծագ­րե­րի սի­րո­ղա­կան մա­կար­դա­կի կար­ծիք­նե­րը: Երբ լսե­ցի Ձեր հե­ռուս­տաե­լույ­թը, ան­կեղ­ծո­րեն չոգևոր­վե­ցի, պար­զա­պես զար­մա­ցա` մտա­ծե­լով, որ դա եր­բեմ­նի լիա­զոր դես­պան աշ­խա­տած մարդն է ա­սում: Չեմ անդ­րա­դառ­նա Ձեր մտ­քե­րին, պար­զա­պես կշա­րադ­րեմ իմ մտ­քե­րը, ո­րոնց տր­վե­լիք Ձեր գնա­հա­տա­կան­նե­րից ել­նե­լով կմ­տա­ծեմ, որ գու­ցե ես` ոչ դի­վա­նա­գետս, սխալ եմ, Նա­վա­սար­դյա­նը` ճիշտ:
Ես ինչ­պես կպա­տաս­խա­նեի Ա­լիևին:
Դուք հին, շատ հին և քա­ղա­քա­կիրթ ժո­ղո­վուրդ եք, ա­վե­լի, ա­վե­լի հին եք, քան Տիգ­րան Մե­ծը կամ Մու­հա­մեդ Մար­գա­րեն և այ­սօր ու­նեք մի եր­կիր, որ դրախտ է ադր­բե­ջան­ցի ժո­ղովր­դի հա­մար: Այդ հիա­նա­լի երկ­րում տա­րի­ներ շա­րու­նակ տար­վում է հա­կա­հայ­կա­կան տո­տալ քա­րոզ, ճիշտ այն­պես, ինչ­պես ֆա­շիս­տա­կան Գեր­մա­նիա­յում` հա­կահ­րեա­կան: Այն էլ ա­սեմ, որ Բա­քու քա­ղա­քի կա­ռուց­ման, շե­նաց­ման հա­մար ա­նու­րա­նե­լի է ե­ղել հայ ժո­ղովր­դի ա­վան­դը, այն քա­ղա­քի, որ­տեղ 1990 թվա­կա­նի հուն­վա­րին փո­ղոց­նե­րում օ­րե­րով ըն­կած էին ձեր ե­րախ­տա­պարտ ժո­ղովր­դի ձեռ­քե­րով խոշ­տանգ­ված հա­յե­րի դիակ­նե­րը: Եվ երբ գտն­վեց այդ ժո­ղովր­դի մեջ մի ազ­նիվ մտա­վո­րա­կան, գրող Աք­րամ Այ­լիս­լի ա­նուն-ազ­գա­նու­նով, որն իր «Քա­րե ե­րազ­ներ» վե­պում հան­դգ­նել էր դրա­կան ար­տա­հայտ­վել հայ ժո­ղովր­դի մա­սին, գրո­ղի ա­կանջ­նե­րը կտ­րե­լու հա­մար որ­պես պարգև խոս­տա­ցել էին տա­սը հա­զար մա­նաթ: Ճիշտ է, նրա ա­կան­ջը կտ­րող չգտն­վեց, բայց նա զրկ­վեց շատ-շատ կո­չում­նե­րից և են­թարկ­վում է հա­լա­ծանք­նե­րի ա­ռայ­սօր: Այդ քա­ղա­քա­կիրթ երկ­րում, ո­րի նա­խա­գահն է մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ինս­տի­տու­տի դիպ­լո­մով «կիր­թը», մինչ օրս որևէ գնա­հա­տա­կան չի տր­վել Սում­գա­յիթ քա­ղա­քում, ո­րի կա­ռուց­ման գոր­ծում ան­ժխ­տե­լի են հա­յե­րի կա­տա­րած աշ­խա­տանք­նե­րը, օ­րը ցե­րե­կով կա­տար­վա­ծին. նա­խա­մար­դու բութ գոր­ծի­քով սպա­նում, բռ­նա­բա­րում, փո­ղո­ցում ողջ-ողջ վա­ռում էին հա­յե­րին, ին­չու՞: Ո­րով­հետև փոր­ձում էին այդ ճա­նա­պար­հով լռեց­նել Ղա­րա­բա­ղի ժո­ղովր­դի ինք­նո­րոշ­վե­լու ի­րա­վուն­քը: Եվ նման կար­գի վայ­րա­գու­թյուն­ներ շա­րու­նակ­վել են Կի­րո­վա­բա­դում, Մա­ղա­թա­յում և շատ ու­րիշ տե­ղեր: Հուն­գա­րիա­յում քնած վի­ճա­կում հա­յին կաց­նա­հա­րե­լու հա­մար ցմահ ա­զա­տազ­րկ­ման դա­տա­պարտ­ված Ռա­միլ Սա­ֆա­րո­վին, նյու­թա­պես շա­հագ­րգ­ռե­լով Հուն­գա­րիա­յի վար­չա­պե­տին, տե­ղա­փո­խում է Ադր­բե­ջան, իբր թե այդ­տեղ հե­տա­գա պա­տի­ժը կրե­լու հա­մար, բայց իս­կույն ևեթ ա­զա­տում է նրան կա­լան­քից, ար­ժա­նաց­նում է երկ­րի հե­րո­սի կոչ­ման, պարգևատ­րում է բնա­կա­րա­նով, զին­վո­րա­կան կո­չու­մով, այ­սինքն փա­ռա­բան­վում է մի հան­ցա­գործ, քա­նի որ նա հայ է սպա­նել: Այդ ա­մե­նը կա­տար­վում է հու­մա­նիս­տա­կան Ադր­բե­ջա­նում:
Ադր­բե­ջա­նում ար­գել­վում է ան­գամ այլ երկ­րի քա­ղա­քա­ցի հան­դի­սա­ցող հա­յի մուտ­քը: Ադր­բե­ջա­նում այ­սօր էլ պե­տա­կան քա­րոզ­չու­թյան մա­կար­դա­կի է հա­յա­տյա­ցու­թյու­նը: Այդ երկ­րում ֆի­զի­կա­պես ա­տում են ոչ միայն հա­յին, այլև հաս­կա­նա­լի պատ­ճա­ռով հա­յից խլ­ված նրա պատ­մա­կան հայ­րե­նի­քում կա­ռուց­ված բազ­մա­թիվ հու­շար­ձան­ներ:
Կու­զե­նա­յի հարց­նել պա­րոն Ա­լիևին. ի՞նչ ե­ղան մինչև 1991 թվա­կա­նը Նա­խիջևա­նի Ինք­նա­վար Հան­րա­պե­տու­թյան բնակ­չու­թյան 48 % կազ­մող հա­յե­րը: Ի՞նչ ե­ղան Հին Ջու­ղա­յի հայ­կա­կան գե­րեզ­մա­նո­ցի հա­զա­րա­վոր խաչ­քա­րե­րը, այդ հու­շար­ձան­նե­րը ին­չո՞վ էին խան­գա­րում պա­րոն «կիրթ»-ին, որ բուլ­դո­զեր­նե­րով, քա­ղա­քա­կիրթ մարդ­կու­թյա­նը տե­սա­նե­լի դաշ­տում, ոչն­չաց­րին` հա­վա­սա­րեց­նե­լով հո­ղին:
Հարց, որ ցա­վոք, չհն­չեց` որ­տե­ղի՞ց այդ­քան ա­տե­լու­թյուն ձեր ժո­ղովր­դի մեջ: Դուք չե՞ք մտա­ծում, որ մեր եր­կու ժո­ղո­վուրդ­նե­րը ճա­կա­տագ­րի բե­րու­մով ապ­րե­լու են կողք կող­քի: Ցույց տվեք մի օ­րի­նակ, որ Հա­յաս­տա­նում տար­վում է հա­կաադր­բե­ջա­նա­կան քա­րոզ­չու­թյուն: Ձեր երկ­րում տար­վող հա­կա­հայ պրո­պա­գան­դա­յով դուք գե­րա­զան­ցել եք գե­բել­սյան պրո­պա­գան­դա­յին: Բա­նը հա­սել է այն­տեղ, որ Երևա­նը, Սյու­նի­քը հա­մա­րում եք ադր­բե­ջա­նա­կան պատ­մա­կան տա­րածք­ներ, և այդ ա­սում է ոչ թե հնա­րո­վի պատ­մա­գի­տա­կան միտ­քը, այլ երկ­րի նա­խա­գա­հը: Այդ երկ­րում գի­տակ­ցա­կա­նո­րեն մո­լո­րեց­նում են ադր­բե­ջան­ցի ժո­ղովր­դին, նրան կե­րակ­րե­լով պատ­մա­կան ստով և կեղ­ծի­քով:
Ինչ խոսք, դուք ու­նեք նավթ, ոս­կի և հա­րուստ եր­կիր եք: Եվ այդ հարս­տու­թյամբ դուք մեկ ան­գամ չէ, որ կա­րո­ղա­ցել եք մո­լո­րեց­նել հա­մաշ­խար­հա­յին կար­ծի­քը: 2016 թվա­կա­նի ապ­րի­լին, իսկ և իսկ հիտ­լե­րյան ո­ճով, խախ­տե­լով 1994 թվա­կա­նից կնք­ված հրա­դա­դա­րը, հար­ձակ­վե­ցիք Ղա­րա­բա­ղի վրա: Եվ ի՞նչ, շա­հե­ցի՞ք... Ինչ-որ մի Լե­լե Թե­բե` հա­րյու­րա­վոր աղ­քատ մայ­րե­րի որ­դի­նե­րի ա­րյան գնով: Քա­ռօ­րյա պա­տե­րազ­մի ըն­թաց­քում իր ողջ մեր­կու­թյամբ աշ­խար­հի առջև հառ­նեց ձեր ա­նաս­նա­կան ա­տե­լու­թյու­նը մեր ժո­ղովր­դի հան­դեպ ու ևս մեկ ան­գամ ցույց տվեց, թե որ­քան դա­ժա­նու­թյուն կա ձեր մեջ մարդ ա­րա­րա­ծի նկատ­մամբ: Ֆա­շիս­տա­կան զին­վո­րին դուք գե­րա­զան­ցե­ցիք վայ­րա­գու­թյամբ: Իր երկ­րի հա­մար մե­ռած եզ­դի զին­վո­րի` Քյա­րամ Սլո­յա­նի գլու­խը ֆուտ­բո­լի գն­դա­կի պես տշում էիք փո­ղո­ցում և հրճ­վում: Ձեր եր­կի­րը հիա­նա­լի վար­պե­տու­թյամբ կա­րո­ղա­նում է պրո­վո­կա­ցիա կազ­մա­կեր­պել, սպա­նել սե­փա­կան ժո­ղովր­դին և մեղ­քը գցել հայ զին­վո­րի վրա: Ո՞վ կազ­մա­կեր­պեց Խո­ջա­լուն: Պա­տաս­խա­նը տվել է Ադր­բե­ջա­նի եր­բեմ­նի նա­խա­գահ Մու­թա­լի­բո­վը: Որ­քան էլ այ­սօր նա փոր­ձի հեր­քել տա­րի­ներ ա­ռաջ աս­ված իր խոս­քե­րը, չեխ լրագ­րո­ղու­հու հար­ցազ­րույ­ցը ա­սա­ծիս լա­վա­գույն ա­պա­ցույցն է:
Ո՞վ սպա­նեց ադր­բե­ջան­ցի լրագ­րող Չին­գիզ Մուս­տա­ֆաևին, ո­րը չեխ լրագ­րո­ղու­հի Մա­զա­լո­վա­յի հետ ան­ձամբ է տե­սել Խո­ջա­լու-Աղ­դամ ճա­նա­պար­հին սպան­ված թուրք մես­խեթ­ցի­նե­րի դիակ­նե­րը, մեկ օր հե­տո` նրանց գան­գա­մաշկ դիակ­նե­րը և ա­սել ճշ­մար­տու­թյու­նը: Ի՞նչ է ա­սել ա­ռա­ջին օ­րե­րին Էյ­նու­լա Ֆա­թու­լաևը:
Շա­րու­նա­կե՞մ, պա­րոն նա­խա­գահ, թե՞ բավ է, և կա­տա­րեմ իմ մտա­հան­գու­մը:
Այդ բո­լո­րը տես­նե­լով և ապ­րե­լով, ինչ­պե՞ս կա­րող է Ղա­րա­բա­ղի հայ բնակ­չու­թյու­նը ապ­րել Ադր­բե­ջան կոչ­ված երկ­րում: Պա­րոն Իլ­համ Հեյ­դա­րո­վիչ, պե­տա­կան պրո­պա­գան­դա­յի ձեր մե­քե­նան վա­ռել է հե­տա­դար­ձի բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րը: Կնե­րեք ոչ դի­վա­նա­գի­տա­կան իմ պա­տաս­խա­նի հա­մար: Սա­կայն իմ ազ­գի շա­հը ստի­պեց ինձ լի­նել ան­կեղծ: Մնա­ցած դա­տո­ղու­թյուն­նե­րը թող­նում եմ ձեզ, պա­րոն Ա­լիև:
Սոկ­րատ ՀՈՎ­ՍԵ­ՓՅԱՆ
Հ.Գ. Պա­րոն Նավա­սար­դյան, խնդ­րում եմ ան­կեղծ լի­նել և պա­տաս­խա­նել. ո՞րն է ա­վե­լի շի­տակ: Իմ պա­տաս­խա՞­նը, թե՞ ա­վե­լորդ, կեղծ, չհիմ­նա­վոր­ված պարտ­վո­ղա­կան դի­վա­նա­գի­տու­թյու­նը:
Դիտվել է՝ 70007

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ